Lipoedeem, ook wel voetoedeem genoemd, is geen vetophoping dat voortvloeit uit overgewicht of obesitas. Het is het gevolg van een verhoogd aantal vetcellen met pathologische veranderingen. Aangezien lipoedeem bijna uitsluitend bij vrouwen voorkomt, nemen de deskundigen hormonale oorzaken aan. De weinige mannen die lipoedeem ontwikkelen, hebben vaak leverschade.
Het moet niet verward worden met lymfoedeem. In tegenstelling tot lymfoedeem is lipoedeem altijd symmetrisch. Het geeft veranderingen en vervorming van de benen. De “zadeltassen” rond de heupen en onderkant zijn typisch. Wel kan er in bepaalde gevallen sprake zijn van een combinatie van lipoedeem en lymfoedeem. Dit wordt ook wel lipo-lymfoedeem genoemd.
In de afgelopen jaren is steeds meer duidelijk geworden dat niet alleen de benen aangedaan kunnen zijn door lipoedeem. Dezelfde klachten kunnen namelijk ook ontstaan aan de armen. Vaak gaat dit gepaard met klachten aan de benen, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn.
Hoe herken je lipoedeem?
- dikkere benen en/of armen, toegenomen omvang
- zware en pijnlijke benen en/of armen
- grauwe, bloemkoolachtige-huid
- snel ontstaan van blauwe plekken
- slecht(er) kunnen lopen
- pijnlijke knieën
- toegenomen gewicht
- vochtophoping (lymfoedeem)
- sporten en diëten helpen niet
De behandeling van lipoedeem
Dat is afhankelijk van de klachten en vooral van het stadium van het lipoedeem. Bij de totale behandeling past de huidtherapeut vaak meerdere behandelmethoden toe. Tezamen vormen ze ‘oedeemtherapie’.
Tijdens de behandeling wordt de vochtafvoer gestimuleerd. Hierdoor verminderen de omvang van de benen en het zware gevoel of de pijn. Dat maakt het makkelijker om te bewegen.
De masserende technieken hebben tevens een gunstige werking op de vastzittende vetophopingen omdat de natuurlijke afbraak en afvoer van vetten wordt gestimuleerd. Daarnaast wordt de productie van collageen en elastine extra in werking gezet. Dit heeft als effect dat de huid en het onderliggende weefsel gladder wordt.
Manuele lymfedrainage
Dit is een speciale, cirkelvormige massagetechniek. De zacht pompende beweging van de handen op en rondom het oedeemgebied, stimuleert het fijne netwerk van de lymfvaten direct onder de huid. Dit stimuleert de vochtopname door de lymfvaten en verhoogt de afvoer van weefselvocht.
Tijdens manuele lymfedrainage kunnen deze grepen toegepast worden. De oedeemgrepen leiden vocht door het weefsel naar een plaats waar het gemakkelijker wordt opgenomen en verwerkt. Fibrosegrepen maken verhard weefsel (fibrose) soepeler.
LPG endermologie
De diepe, intensieve massage die verkregen kan worden met het LPG endermologie-apparaat hebben een gunstige werking op de vastzittende vetophopingen omdat de natuurlijke afbraak en afvoer van vetten wordt gestimuleerd. Tevens wordt tijdens deze behandeling het opeengehoopte vocht de juiste kant op gestuwd. Daarnaast wordt de productie van collageen en elastine extra in werking gezet. Dit heeft als effect dat de huid en het onderliggende weefsel gladder wordt.
Zwachtelen (ambulante compressietherapie)
Het woord ‘compressie’ zegt het al. Er wordt gewerkt met druk van buitenaf. Dat kan zijn door het aanbrengen van zwachtels of alternatieven. De combinatie van zwachtelen en bewegen ondersteunt de vochtafvoer.
Lymfetaping
Bij lymfetaping wordt er een speciale, hypoallergene tape aangebracht op de huid. De tape trekt de huid een heel klein beetje omhoog, waardoor in de huid en de onderliggende weefsels meer ruimte komt. Door ademhalings- en beweegoefeningen verplaatst het vocht zich de gewenste kant op.
Therapeutische elastische kousen of panty’s aanmeten
Deze kousen, ook wel steunkousen genoemd, of panty’s worden aangemeten als de ophoping van vocht is afgenomen. Ook de therapeutische elastische kous geeft, net als zwachtels, tegendruk aan het vocht in de ledematen en zorgt voor het behoud van het verkregen resultaat. Het elastische materiaal is niet alleen effectief tegen vochtophoping maar vermindert ook pijnklachten en geeft meer zekerheid. De kous voelt als een tweede, sterke huid.
Wat kun je er zelf naast huidtherapeutische behandeling aan doen?
- Sport en beweging stimuleren de vochtafvoer via de lymfvaten. Wandelen, zwemmen en bewegingsoefeningen zoals aerobics (onder deskundige begeleiding) zijn zeer geschikt. Vermijd heel intensieve sporten en lichamelijk zwaar werk.
- Voorkom of verminder overgewicht. Een diëtist kan je hierbij helpen.
- De huid staat onder spanning en heeft extra verzorging nodig. De huidtherapeut adviseert.
- Als therapeutische elastische kousen of panty’s aangemeten zijn, draag deze dan trouw.
- Vermijd zo mogelijk extreme warmte en extreme kou.
- Probeer insectenbeten te voorkomen.
- Draag ruime, soepele kleding, zonder knellende randjes.