Rosacea is een chronische huidaandoening die bij ongeveer 10% van de mensen voorkomt. Het komt vaak tot uiting rond de leeftijd van 30 jaar en het wordt vaker bij vrouwen dan mannen gezien. Het is herkenbaar aan de karakteristieke roodheid, gevoeligheid en (kleine) ontstekingen (lijkend op puistjes) in het gezicht. Deze kenmerken ontstaan door een ontstekingsreactie in de kleine, oppervlakkige bloedvaatjes. De huid kan branderig, trekkend en pijnlijk aanvoelen.
Rosacea is dus een vervelende, maar wel goedaardige, aandoening van de huid. De ene persoon kan er meer of minder fysieke hinder van ondervinden dan de ander. Ook uiterlijke en/of psychosociale klachten kunnen verschillen per persoon.
E
r zijn verschillende stadia waarin een rosacea-huid kan verkeren:
Stadium 1: algemene roodheid en oppervlakkige vaatjes (teleangiëctasieën / couperose)
Stadium 2: er ontstaan kleine bultjes (papeltjes) en puistjes (pustels)
Stadium 3: er ontstaan grotere ontstekingen. In enkele gevallen treedt er een verdikking van de neus op (rhinophyma)
Stadium 4: hierbij kunnen ook oogproblemen aanwezig zijn. Er ontstaat vaak een brandend/jeukend gevoel, alsof er een zandkorreltje in het oog zit.
Welke factoren lokken rosacea uit of verergeren het?
- Alcohol en bepaalde voedingsmiddelen.
Alcohol verwijdt de oppervlakkige bloedvaten in de huid. Dit zelfde effect treedt op bij bepaalde voedingsmiddelen, die sterk gekruid of erg warm zijn (warme soepen). - Klimaat en temperatuur
In de meeste gevallen vlamt rosacea het ergst op in de koudere maanden. Vaak verbetert de huid wat in de warmere maanden. Dat hoeft niet voor iedereen zo te zijn, in bepaalde gevallen is rosacea het meest aanwezig in de zomer na blootstelling aan (overmatig) zonlicht. - Stress
- Hormonen
Bij hormoonveranderingen, zoals de menopauze (overgang), verandert er ook van alles in de huid. Tijdens deze periode is er vaak een verergering van de klachten merkbaar. Waarschijnlijk heeft dit te maken met de opvliegers die de vaten verwijden en de huid flink opwarmen. - Gevoeligheid
Door irriterende stoffen kan de huid behoorlijk geprikkeld worden en rosacea doen uitlokken of verergeren. De rosacea-huid kan door de ontstekingsreactie in de huid niet veel stoffen verdragen. Het is daarom van belang altijd een geschikt verzorgingsproduct te gebruiken. - Bepaalde medicijnen (denk aan vaatverwijdende medicijnen en steroïden).
Behandeling van rosacea
In veel gevallen is behandeling middels lokale en systemische antibiotica effectief als rosacea opgevlamd is. Bij systemische antibiotica kan gedacht worden aan doxycycline. Omdat antibiotica soms wat bijwerkingen kan geven is er sinds een tijdje een antibioticum met een lagere dosering doxycycline beschikbaar. Deze tablet geeft de stof geleidelijk af en is net zo werkzaam als de oude variant. De naam waaronder dit verkrijgbaar is, is Efracea.
Zoals al aangegeven is er vaak ook lokale antibiotica nodig voor de behandeling van opgevlamde rosacea. De lokale antibiotica kun je combineren met het gebruik van de systemische antibiotica. Een lokaal antibioticum is een crème, vaak metronidazol genoemd.
Huidtherapeutische behandeling van rosacea kan bestaan uit het geven van gericht huidverzorgings- en productadvies, kalmeren van de huid, verwijderen van ontstekingen, peelings en/of elektro-coagulatie (oppervlakkig verwijderen van kleine bloedvaatjes). De keuze van de behandeling is afhankelijk van de vorm van de rosacea, de ernst, het stadium en de gevoeligheid van de huid. Tijdens het intakegesprek zal dit besproken worden en wordt het behandelplan specifiek op jou afgestemd. De verschillende behandelingen zijn allen doeltreffend bevonden om roodheid, gevoeligheid en ontstekingen te verminderen.
Daarnaast is het van belang om altijd, ook als de rosacea wat minder zichtbaar is, speciale, zeer milde verzorgingsproducten te gebruiken. Ook helpt het uit te vinden wat bij jou je rosacea verergert; bij de een is dat alcohol, bij de ander gekruid eten of temperatuurwisselingen. Handig om even voor jezelf op te schrijven; zo weet je precies waar jij en je rosacea gevoeliger voor zijn!
Wat kun je er zelf naast huidtherapeutische behandeling aan doen?
- Gebruik verzorgingsproducten die speciaal ontwikkeld zijn voor een huid met rosacea
- Vermijd zoveel mogelijk uitlokkende of verergerende factoren zoals hierboven beschreven
- Blijf zoveel mogelijk van je huid af: krab, wrijf, pluk of duw niet
- Krab ontstekingen niet kapot of druk ze niet zelf uit: je nagels kunnen de huid beschadigen waardoor littekens kunnen ontstaan
- Gebruik geen make-up die de huid verstopt (staat vaak op de verpakking)
- Was je huid niet te vaak, vooral niet met irriterende en uitdrogende producten (tijdens de behandeling krijg je advies over wassen en producten)
- Net zoals wassen, smeer je huid niet in met irriterende producten, dit maakt het vaak erger